10 zł Głowa Kobiety – 1932 – 1933 rok- charakterystyka monety
Srebrna moneta o nominale 10 złotych z głową kobiety jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych polskich monet obiegowych okresu międzywojennego. Waży 22 gramy, ma średnicę 34 mm i ząbkowany rant. Wybito ję ze srebra próby 0,750. Tym samym zawiera 16,5 grama czystego kruszcu. Emitowano ją w latach 1932–1933 w łącznej liczbie blisko 12 milionów egzemplarzy.
10 zł Głowa Kobiety – awers
Wygląd monety zaprojektował rzeźbiarz i medalier Antoni Madeyski. Na awersie centralne miejsce zajmuje godło II Rzeczypospolitej, czyli Orzeł Biały w koronie. Godło w tym wzorze zostało wprowadzone do użycia pod koniec 1927 roku. W otoku zapisano nazwę kraju “RZECZPOSPOLITA POLSKA”. Pod ogonem orła znajduje się data wybicia, a na samym dole nominał. Sześć z dziewięciu milionów monet z emisji 1932 roku wybito w mennicy w Londynie i nie posiadają one znaku mennicy. Pozostałe trzy miliony egzemplarzy rocznika 1932 oraz wszystkie monety z datą 1933 posiadają pod szponem orła znak Mennicy Warszawskiej w formie herbu Kościesza.
10 zł Głowa Kobiety – rewers
Bogato zdobiony relief rewersu przedstawia profil głowy kobiety w wieńcu z koniczyny, umieszczony na tle promieniście rozchodzących się kłosów zboża. W powszechnym przekonaniu jest to portret królowej Jadwigi, co jednak mija się z prawdą. W rzeczywistości dzieło Madeyskiego jest przedstawieniem wysoce symbolicznym.
Kim jest przedstawiona kobieta?
Głowa kobiety na rewersie monety to Polonia, czyli personifikacja państwa polskiego. Tworząc go, Madeyski inspirował się rysami twarzy poetki Janiny Żółtowskiej. Polonia według projektu artysty to młoda kobieta w wieńcu koniczynowym rozświetlana promieniami słońca symbolizującymi triumf i chwałę odrodzonego kraju. To, że przybrały one formę kłosów zboża, symbolizuje urodzaj i dobrobyt Polski i podkreśla znaczenie rolnictwa w jego tradycji i gospodarce. Całość dopełnia trójlistna koniczyna, odnosząca się do szczęścia, pomyślności oraz chrześcijańskiego charakteru ówczesnego państwa.*
Niektórzy błędnie przypisują przedstawienie na monecie królowej Jadwidze. Nie znajduje to jednak uzasadnienia w źródłach historycznych ani ikonograficznych. W rzeczywistości jest to właśnie Polonia. Polonia jest również jedyną poprawną nazwy tej monety, choć potocznie określa się ją po prostu mianem “Głowy kobiety”.
* Według podań św. Patryk wykorzystywał trójlistną koniczynę do wyjaśnienia istoty Trójcy Świętej.
