10 złotych Pisłudski – wygląd monety
Srebrna moneta o nominale 10 złotych z wizerunkiem Józefa Piłsudskiego jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych polskich monet obiegowych okresu międzywojennego. Waży 22 gramy, ma średnicę 34 mm i ząbkowany rant. Wybito ją ze srebra próby 0,750. Tym samym zawiera 16,5 grama czystego kruszcu.
10 zł Piłsudski 1934 – 1939 rok – awers
Wygląd monety zaprojektował rzeźbiarz Stanisław Ostrowski. Artysta stworzył również obiekty takie jak Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie czy pomnik Władysława Jagiełły znajdujący się obecnie w Nowym Jorku. Na awersie centralne miejsce na udekorowanym polu zajmuje godło II Rzeczypospolitej, czyli Orzeł Biały w koronie. Godło w tym wzorze zostało wprowadzone do użycia pod koniec 1927 roku. Wokół niego zapisano nazwę kraju. Pod ogonem znajduje się data wybicia, a na samym dole nominał.
10 zł Piłsudski 1934 – 1939 rok – awers
Rewers monety w całości dominuje umundurowany profil marszałka Józefa Piłsudskiego – jednej z czołowych postaci polskiej walki o niepodległość i jeden z najważniejszych dowódców wojskowych i polityków II Rzeczypospolitej. Charakterystyczną cechą wyglądu Marszałka były jego wydatne wąsy, dobrze widoczne również na tej monecie. Symbol na pagonie znajdującym się na ramieniu to dwie skrzyżowane buławy symbolizujące stanowisko marszałka – najwyższy stopień wojskowy w Wojsku Polskim. Niewielki symbol w lewej dolnej części rewersu pod brodą Piłsudskiego to herb Kościesza, który od 1925 roku był znakiem Mennicy Państwowej w Warszawie. Ledwo widoczny napis biegnący wzdłuż obrzeża monety między popiersiem Marszałka a rantem to nazwisko projektanta monety, Stanisława Ostrowskiego. Ten sam wzór awersu i rewersu można odnaleźć również na wybijanych w tym czasie monetach dwu- i pięciozłotowych.
10 złotych Piłsudski – kontekst historyczny
W 1934 roku ukazała się licząca 300 tysięcy egzemplarzy moneta dziesięciozłotowa upamiętniająca 20. rocznicę wymarszu sformowanej przez Piłsudskiego Pierwszej Kompanii Kadrowej. Żołnierze, którzy w 1914 roku wyruszyli z Krakowa przeciwko Rosjanom, stali się zalążkiem przyszłych Legionów Polskich. Moneta miała na swoim awersie orła legionowego wzorowanego na tym, który na swoich czapkach nosili żołnierze Legionów w trakcie I wojny światowej. Rewers monety przedstawia z kolei to samo popiersie Piłsudskiego, co na monetach obiegowych z lat 1934–1939. Monety 10 złotych z Orłem Strzeleckim ze względu na stosunkowo niewielki nakład i znaczenie historyczne są cenione i poszukiwane przez kolekcjonerów.
10 złotych 1934 z wizerunkiem Józefa Piłsudskiego została wybita w szczególnym momencie historii Polski, gdy Marszałek Piłsudski był u szczytu swojej politycznej kariery. Wprowadzono ją do obiegu w dniu jego 67 urodzin, czyli 5 grudnia 1934 roku. Moneta ta była nie tylko środkiem płatniczym, ale również stanowiła hołd dla Piłsudskiego, który był uznawany za architekta niepodległości Polski i osobę, która odegrała znaczną rolę w odbudowie kraju po 123 latach zaborów. Do dziś srebrna moneta 10 zł 1934 roku jest uznawana za symbol stabilności i siły odrodzonego państwa polskiego.
Moneta 10 zł 1934 rok i jej wartość kolekcjonerska
Łącznie wyemitowano ponad 6 milionów egzemplarzy dziesięciozłotówek z Piłsudskim. Na ich wartość wpływa nie tylko stan zachowania, ale również i rzadkość. Do najrzadszych, a co za tym idzie również najdroższych, roczników zaliczają się monety z 1934 i 1938 roku. Ich nakłady były wtedy najniższe w całym okresie emisji (odpowiednio 200 tysięcy sztuk w 1934 roku i 234 tysiące w 1938 roku). Najlepiej zachowane egzemplarze z rocznika 1934 potrafią na aukcjach przekroczyć kwotę 10 tysięcy złotych.
