4 złote dukaty austriackie czworak – charakterystyka monety
4 dukaty austriackie 1915 r. należą do popularnych złotych monet inwestycyjnych. Wyróżnia je wysoka próba 986. Przy wadze 13,96 g zawierają 13,76 g czystego złota. Awers przedstawia ukoronowanego wieńcem laurowym cesarza Austrii Franciszka Józefa I (1848–1916) – jednego z najbardziej rozpoznawalnych monarchów nowożytnej Europy. Jego długie, blisko siedemdziesięcioletnie panowanie, doprowadziło monarchię austriacką do szczytu potęgi i na trwałe wpisało się w historię Starego Kontynentu. 4 dukaty austriackie mają na swoim rewersie herb Cesarstwa Austrii. Tarcza na piersi dwugłowego orła to z kolei herb rodowy Habsburgów Lotaryńskich, do których należał Franciszek Józef.
Dukat – tło historyczne
Nazwa dukat wywodzi się z łacińskiego ducatus i pierwotnie oznaczała „monetę księcia” lub „monetę księstwa”. Najstarsze dukaty ze złota zaczęto wybijać w Republice Weneckiej pod koniec XIII wieku. Legenda towarzysząca widniejącemu na nich wyobrażeniu Chrystusa brzmiała: „Sit tibi Christe datus quem tu regis iste ducatus”, czyli „Tobie, Chryste, niech oddane będzie to, którym rządzisz, księstwo”. Przypuszcza się, że przyjęta powszechnie nazwa „dukat” pochodzi właśnie od ostatniego słowa wspomnianej inskrypcji. Z ziem Republiki Weneckiej dukaty rozprzestrzeniły się do pozostałych krajów Europy. W Polsce pierwsze dukaty wybijał w pierwszej połowie XVI wieku Zygmunt I Stary.
Dukat austriacki – tradycja od XVI wieku
Pierwsze austriackie dukaty pochodzą z początku XVI wieku. Od pięciuset lat bite są w praktycznie niezmienionej wadze i próbie. To niezwykle długie funkcjonowanie w obiegu stanowi ich niezaprzeczalną zaletę. Dukat nowego bicia jest bezpośrednią kontynuacją tej kilkusetletniej tradycji. Choć dukaty oficjalnie przestały funkcjonować w Austrii jako środek płatniczy w 1857 roku, to jednak dalej używano ich w handlu międzynarodowym oraz jako nośnik rezerw złota. Charakterystyczne 4 złote dukaty austriackie czworak z wizerunkiem Franciszka Józefa I wybijane są przez Mennicę Austriacką od 1872 roku, czyli od ponad 150 lat. To jeden z symboli Austrii odzwierciedlający jej wielowiekowy wkład w europejskie dziedzictwo.
4 dukaty austriackie ze złota – co oznaczają napisy na monecie?
Łacińska legenda widniejąca na awersie to początek tytulatury władcy. Jej treść to „FRANC · IOS · I · D · G · AUSTRIAE · IMPERATOR”, czyli „Franciszek Józef I, z Bożej łaski cesarz Austrii”. Napis na rewersie stanowi kontynuację awersu: „HVNGAR · BOHEM · GAL · LOD · ILL · REX · A · A” – „Węgier, Czech, Galicji, Lodomerii, Ilirii, Król i Arcyksiążę Austrii”. Cyfra „4” w nawiasie pod orłem odnosi się do wartości monety, jaką mają 4 dukaty austriackie. Na końcu legendy widnieje data 1915. Jest ona jednak w pewnym sensie symboliczna, ponieważ wbrew pozorom nie oznacza roku wybicia monety.
4 złote dukaty austriackie czworak – na czym polega nowe bicie monety?
Termin „Nowe bicie” (ang. „Restrike”) oznacza wybijanie nowych monet stemplem sporządzonym na wzór starej monety, ale w okresie późniejszym niż jej pierwowzór. Można powiedzieć, że w tym przypadku data została „zamrożona”. Na przykładzie omawianego dukata: niezależnie od tego, czy wybito go w roku 1950, czy 2020, data widoczna na monecie jest zawsze ta sama, czyli 1915. Dodatkowo zabieg ten powoduje, że nie da się określić, kiedy wybito poszczególne egzemplarze danej monety.
Niemal wszystkie austriackie dukaty z datą 1915 to „Nowe bicia”. W samym roku 1915 powstało ich nieco ponad sto tysięcy. Następnie z powodu zawieruchy I wojny światowej ich produkcję wstrzymano. Wznowiono ją dopiero w roku 1920. To właśnie wtedy podjęto decyzję, aby złoty dukat austriacki z symbolicznym rokiem 1915 był nadal emitowany, odnosząc się tym samym do wyrwy z ciężkich czasów wojny. Była to również data poprzedzająca rok śmierć szanowanego przez Austriaków cesarza Franciszka Józefa. Do dzisiaj dukatów nowego bicia z jego podobizną wybito ponad pięćdziesiąt milionów.
Posiadam już podobną monetę, ale z inną datą – co robić?
Jeżeli zgromadzone w kolekcji 4 złote dukaty austriackie mają podobne przedstawienie, ale są znakowane datą wcześniejszą niż 1915, to bardzo możliwe, że jest to jeden z egzemplarzy poszukiwanych przez kolekcjonerów. Dzisiaj takie monety osiągają na rynku wartość znacznie przewyższającą cenę zwykłej czterodukatówki W tym przypadku zachęcamy do kontaktu z naszą firmą w celu ustalenia jej wyceny.
