Złoty Krugerrand - 1 uncja złota: Krugerrand 1 oz

Złoty Krugerrand – 1 uncja złota

Krugerrandy są bite od 3 lipca 1967 roku przez leżącą w południowej Afryce mennicę Rand Refinery, będącą jedną z największych i najbardziej prestiżowych mennic świata.
11167

 PLN

Kruszec

Złoto

Waga

33.93

Próba

917

Krugerrand – 1 uncja złota: charakterystyka monety

Krugerrand to złota moneta bulionowa o wadze 33,93 g i próbie 917/1000. Zawiera uncję czystego złota. Krugerrandy są wybijane przez Rand Refinery w Republice Południowej Afryki nieprzerwanie od 1967 roku. Początkowo emitowano je wyłącznie jako monety jednouncjowe, jednak od 1980 roku produkowane są również mniejsze frakcje: 1/2, 1/4 i 1/10 uncji, a od 2018 roku także 1/50 uncji. Od 2017 roku Rand Refinery wydaje również srebrną wersję monety.

Krugerrand – co oznacza nazwa?

Nazwa monety składa się z dwóch członów. Pierwszy z nich, “Kruger”, pochodzi od nazwiska Paula Krugera – jednego z najważniejszych południowoafrykańskich polityków 2. połowy XIX wieku, lidera oporu Burów przeciwko Brytyjczykom i najdłużej urzędującego prezydenta Republiki Południowoafrykańskiej (1883–1902). Drugi człon, “rand”, to nazwa południowoafrykańskiej waluty nawiązująca do gór Witwatersrand (“Pasmo Białych Wód”), gdzie znajdują się największe na świecie złoża złota. Szacuje się, że pochodzi stamtąd ponad 20% całego wydobytego dotychczas na świecie tego kruszcu.

Moneta Krugerrand 1 oz – co przedstawia moneta?

Na awersie widnieje wizerunek Paula Krugera. Wykonano go jeszcze w 1892 roku na potrzeby pierwszej emisji pondów – waluty funkcjonującej w ówczesnej Republice Południowoafrykańskiej. Ponieważ kraj nie posiadał jeszcze wtedy swojej mennicy, wybicie monet zlecono za granicą. Wybór padł na mennicę w Berlinie. Popiersie Krugera zaprojektował niemiecki medalier Otto Schultz. Jego projekt wykorzystał także pierwszy Krugerrand w 1967 roku i nie zmieniono go do dziś. 

Napisy na awersie: „Suid-Afrika · South Africa”, to stosowana powszechnie nieoficjalna nazwa kraju – „Południowa Afryka”. Pierwszy z nich zapisano w języku afrikaans. Na rewersie monety znajduje się skocznik antylopi – narodowe zwierzę Republiki Południowej Afryki. Legenda wokół zwierzęcia podaje zawartość czystego złota („fyngoud” w języku afrikaans) wyrażoną w uncjach, nazwę waluty oraz rok wybicia.

Początki wydobycia złota w południowej Afryce

Gorączka złota, która wybuchła w górach Witwatersrand w latach 80. XIX wieku, spowodowała duży napływ obcokrajowców do południowej Afryki. Szybki przyrost ludności zainteresowanej wydobyciem złota przyczynił się m.in. do założenia Johannesburga, obecnej stolicy RPA. Ogromny potencjał wydobycia drzemiący w rejonie Witwatersrand przykuł uwagę Brytyjczyków, którzy dążyli do skolonizowania tego obszaru już od początku XIX wieku. Zaognione stosunki między starymi a nowymi kolonizatorami doprowadziły ostatecznie do wybuchu drugiej wojny burskiej (1809–1902). W jej wyniku południowa Afryka stała się dominium brytyjskim. Brytyjczykom opór stawiali lokalni mieszkańcy, czyli Burowie – potomkowie holenderskich, niemieckich i francuskich osadników przybywających na te tereny od drugiej połowy XVII wieku. Republika Południowej Afryki uzyskała niepodległość w 1931 roku, a ostateczne więzi z Wielką Brytanią zerwała trzydzieści lat później, występując ze Wspólnoty Narodów.

Krugerrand – tło historyczne

Od momentu odkrycia ogromnych złóż złota w Witwatersrand pod koniec XIX wieku, jego wydobycie w rejonie południowej Afryki stopniowo intensyfikowano. W drugiej połowie lat 60. XX wieku osiągnęło ono swój historyczny szczyt. Republika Południowej Afryki odpowiadała wtedy za ponad 70% światowej produkcji tego kruszcu. To właśnie w takich okolicznościach powstała jedna z najsłynniejszych złotych monet na świecie – Krugerrand. Jej zadaniem było wzmocnienie pozycji RPA na rynkach światowych oraz promocja prywatnego posiadania złota. Pierwszy Krugerrand 1 oz został wybity w 1967 roku w Rand Refinery działającej w mieście Germiston w RPA, gdzie powstaje do dziś jako jeden z symboli tego kraju.

Krugerrand 1 oz i jego światowa popularność

Krugerrand szybko zdobył olbrzymią popularność na świecie. Do 1980 roku stanowiły blisko 90% światowego rynku złotych monet. Ich sukces stoi częściowo za rozpoczęciem produkcji innych, słynnych dzisiaj złotych monet bulionowych. Kolejno były to kanadyjski „Liść klonu” (1979), chińska „Panda” (1982), australijski „Kangur” (1986),  amerykański „Złoty orzeł” (1986), brytyjska „Brytania” (1987) i austriaccy „Wiedeńscy Filharmonicy” (1989). Powstanie wspomnianych złotych monet wiązało się również z sankcjami nałożonymi na RPA przez państwa zachodnie w latach 70. i 80. XX wieku w odpowiedzi na politykę apartheidu. Sankcje zniesiono w większości na początku lat 90.

Krugerrand – 1 uncja złota: emisje specjalne

Z okazji trzydziestolecia monety w 1997 roku ukazała się emisja specjalna Krugerrandów z dodanym powyżej daty znakiem „30”. Z kolei pięćdziesiątą rocznicę uczczono w 2017 roku specjalną serią monet złotych, srebrnych i platynowych z dodanym na rewersie znakiem „50”.

Udostępnij

Zobacz inne monety

Kategorie